نوری مالیکی ژمارەیەک مەترسی جدی لەسەر عێراق ئاشکرا دەکات

نووری مالیکی، سەرۆکی هاوپەیمانیی دەوڵەتی یاسا دەڵێت، رازی نابێت حەشدی شەعبی هەڵبوەشێتەوە و تەنانەت تێکەڵ بە دامەزراوە ئەمنییەکانی دیکەش بکرێت؛ مەترسیی خۆیشی لە "جووڵاندنی خەڵکی هەژار" دەربڕی تاوەکو ئەوەی لە سووریا روویدا لە عێراق دووبارە بێتەوە.

نووری مالیکی لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ژمارەیەک میدیا کە شەوی رابردوو پەخشکرا، سەرنج و بۆچوونەکانی خۆی لەبارەی کۆمەڵێک پرسی نێوخۆی عێراق، هەرێمی و نێودەوڵەتی خستەڕوو.
 
"چوارچێوەی هەماهەنگی جێگرەوەی نییە"
 
سەبارەت بە چوارچێوەی هەماهەنگی کە زۆربەی لایەنە شیعەکانی کۆکردووەتەوە جگە لە رەوتی سەدر، نووری مالیکی وتی: "زۆر کەس ئاواتەخوازن چوارچێوەی هاوئاهەنگی هەڵبوەشێتەوە، بەڵام هیچ جێگرەوەی نییە". 
 
وتیشی: "دەستمان بۆ رەوتی سەدر و کەسانی دیکە درێژ دەبێت، ئاشتبوونەوە لەگەڵ رەوتی سەدر پرسێکی ستراتیژییە بۆ من".
 
سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا لە درێژەی قسەکانیدا، رایگەیاند، "هێزە سوننەکان ناتوانن ڕێکبکەون و ناوچە ئازادکراوەکانیش چیتر له‌گه‌ڵ بۆچوونه‌كانیان نابن"، ڕوونیشیکردەوە "ڕێککەوتنی سیاسی مه‌حكوومه‌ بە دەستووره‌وه‌، هه‌ر ڕێككه‌وتنێك پێچه‌وانه‌ى بێت، ناتوانرێت جێبەجێ بکرێت".

مالیکی ئاماژەی بەوەدا کە "چارەسەری یاسای لێپرسینەوە و دادپەروەریمان نەخستە ناو ڕێککەوتنی سیاسییەوە، بەڵکو بە شێوەیەکی یاسایی پێداچوونەوەی پێدا بكرێته‌وه‌". هه‌روه‌ها وتیشی: "مەرجی یاسایی بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى لێپرسینەوە و دادپەروەری تەواوکردنی کارەکانێتى، بەڵام تا ئێستا تەنها 30%ی تەواو کراوە، یەکێک لە داواکاریی بەعسییەکان هەڵوەشاندنەوەی دەستەی لێپرسینەوە و دادپەروەرییە".

ئاماژەی بەوەشکرد، "بەعسییەکان وازیان لە بیرۆکەی کودەتا هێناوە و بەنیازن دزە بکەنە ناو ناوه‌ند و سەرچاوەکانی بڕیاردان". ئاماژەی بەوەشکرد: "پێشتر لە یەک شەودا زیاتر لە 700 بەعسیمان دەستگیرکرد، به‌ڵام دواتر ئازاد كران، چونکە هیچ بڕگەیەکی یاسایی نەبوو بۆ چارەسەرکردنی دۆسیه‌كه‌یان".

نوری مالیکی، هەروەها باسی لە "گرەوی دەرەکی لەسەر دامەزراندنەوەی حزبی بەعس لە عێراق" کرد، وتی: "27 هەزار بەعسی ڕێكخراو لە عێراق هەن و 50 کەسیان دەستگیر کراون"، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی "زۆرێک لە ئەفسەرانی بەعسی شان به‌شانى ئێمه‌ شەڕیان ده‌كرد و ڕاستگۆ بوون لە مەبەستەکانیان، به‌ڵام کێشەی ئێمەش لەگەڵ حزبى بەعسی سەدامییە".

راشیگەیاند: "هەر کەسێک پێی وایە حزبی بەعس بە کۆتایی سەرکردەکانی کۆتایی هاتووە، ئه‌وه‌ بەعس بە باشی ناناسێت".

مالیکی: رازی نابین حەشدی شەعبی هەڵبوەشێتەوە
 
مالیکی گوشاری دەرەکی بۆ هەڵوەشانەوەی حەشدی شەعبی رەتکردەوە و وتی: "بەهیچ شێوەیەک هەڵوەشاندنەوەی حەشدی شەعبی قبووڵ ناکەین و ئەستەمە و رازیش نابین لەگەڵ دامەزراوە ئەمنییەکانی دیکە تێکەڵ بکرێت؛ ئەگەر تێکەڵ بە دەزگا ئەمنییەکانی دیکە بکرێت، واتە کۆتاییهاتنی حەشد".
 
ئەوەشی وت: "پێویستە حەشد یەکگرتوو بێت و درێژکراوەی کەس و لایەنەکان نەبێت؛ ئەرکی فەرماندەی گشتی ئەوەیە کە هەموو گرووپەکانی حەشد بخاتە ژێر دەسەڵاتی خۆی".
 
مالیکی بە پێویستی دەزانێت حەشدی شەعبی لە کەسانی بندیوار و ئەوانەی دەرەوەی دامەزراوەکەن پاک بکرێتەوە و رایگەیاند: "پێویستە حەشد دامەزراوەیەکی سەربازی بێت کە بە دەوڵەتەوە گرێدراو بێت. ئەگەر حەشد نەبوایە، عێراق نەدەبوو و پاش رووخانی یەکە سەربازییەکان بە پیلانگێڕییەکی دەرەکی، ناچار بووین دروستی بکەین".
 
مالیکی رایگەیاند: "من حەشدی شەعبیم پێکهێنا؛ فالح فەییاز و ئەبو مەهدی موهەندیسم دەستنیشان کرد" (بۆ ئەو مەبەستە) و رایگەیاند: "فەییاز پیاوێکی پیشەییە لە بەڕێوەبردنی حەشد و سیاسی نییە".
 
مالیکی: زۆربەی خەڵکی لە عێراق ئۆپۆزیسیۆنن
 
بە وتەی مالیکی، "هەندێک لە لێپرسینەوەکان لە وەزیرەکان لە پەرلەمان، ئامانج لێیان سیاسییە نەوەک کارگێڕی"؛  باسی ئەوەشی کرد کە "زۆربەی خەڵکی لە عێراقدا ئۆپۆزسیۆنن".
 
سەبارەت بە هەڵبژاردنی داهاتوو، نووری مالیکی رایگەیاند:"هیچ لێکتێگەیشتنێک لەبارەی شێوەی هاوپەیمانییەکانەوە نییە و هەر شتێک کە باسی لێوە دەکرێت بوونی نییە".
 
وتیشی: "دەوڵەتی یاسا لە فرە بازنەییدا سەرکەوتنی بەدەستهێناوە، بەڵام هێزەکانی دیکەی چوارچێوەی هەماهەنگی فرەبازنەیی رەت دەکەنەوە"؛ ئاماژەی بەوەشدا  کە"هەڵبژاردن نزیکە و رێگە نادەین دوا بخرێت".
 
سەبارەت بە گەڕانەوەی مستەفا کازمی، سەرۆکوەزیرانی پێشوو بۆ بەغدا، مالیکی وتی: "ئەگەر کازمی بە شێوازێکی نوێ بگەڕێتەوە بۆ بوون بە سەرۆک وەزیران، حکومەتەکەی بایکۆت ناکەم"؛ روونیشیکردەوە "دادگا رەتیکردووەتەوە کە هیچ دۆسیەیەک دژی کازمی هەبێت و ئاساییە کە بگەڕێتەوە بۆ وڵاتەکەی".
 
هەر لە قسەکانیدا مالیکی رەتیکردەوە کە سەر بە ئێران بێت و وتی: "ئێمە سەر بە ئێران یان هیچ وڵاتێکی دیکە نین و سیاسەتی عێراق پەیوەندیکردنە بە هەمووانەوە".
 
مالیکی: نیاز هەیە دابینکردنی دۆلار بۆ عێراق بۆ نیوە کەم بکرێتەوە
 
سەرۆکی هاوپەیمانیی دەوڵەتی یاسا وتی: "هەموو دوو هەفتە جارێک قسەم لەگەڵ بوش و ئۆباما دەکرد؛ سەیرە کە ئێستا عێراق ئەوەندە ئەستەمە پەیوەندی لەگەڵ واشنتۆن بکات".
 
مالیکی راشیگەیاند: "بیستوومانە نیاز هەیە ناردنی دۆلار بۆ عێراق بۆ نیوە کەم بکرێتەوە"؛ هەروەها "زۆر قسە دەبیستین، بەڵام ئاگادارنەکراوینەتەوە لە نیەتی سەپاندنی سزای ئەمریکی بەسەر عێراقدا".
 
مالیکی پێی وایە کە عێراق "لە هاویندا رووبەڕووی قەیرانی کارەبا دەبێتەوە و وادیارە هیچ چارەسەرێک نییە"؛ روونیشیکردەوە کە "پێویستە سیاسەتی دارایی هەڵسەنگاندنی بۆ بکرێت و هۆکارەکانی کورتهێنان بزانرێت، سەرەڕای بەرزبوونەوەی نرخی نەوت"، ئاماژەی بەوەشدا کە "رەنگە عێراق لە رووی ئابوورییەوە کاریگەری لەسەربێت بەهۆی نیازەکانی ترامپەوە، بەڵام کاریگەرییەکە وێرانکەر نابێت".
 
مالیکی ترسیشی دەربڕی کە بە "جووڵاندنی خەڵکی هەژار لە عێراق بۆ دووبارەکردنەوەی ئەوەی لە سووریا روویدا".