ئه‌مریكا سزای به‌سه‌ر پێنج دامه‌زراوه‌ی ئێرانیدا سه‌پاند

2025-04-09  190 جار خوێنراوەتەوە

وه‌زاره‌تی گه‌نجینه‌ی ئه‌مریكا سزای به‌سه‌ر پێنج دامه‌زراوه‌ی ئێرانیدا سه‌پاند، ده‌ڵێت، ئه‌و لایه‌نه‌نانه‌ پشتیوانی لە بەڕێوەبردن و سەرپەرشتیکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران.

وه‌زاره‌تی گه‌نجینه‌ی ئه‌مریكا ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ له‌ به‌یاننامه‌یه‌كدا باسی له‌وه‌كردوه‌، "ئەمڕۆ فەرمانگەی کۆنتڕۆڵکردنی سەروەت و سامانی بیانی وەزارەت پێنج قەوارە (کە بنکەکەی لە ئێرانە) هه‌روه‌ها كه‌سایه‌تییه‌ك وه‌ك پشتیوانیکار لە لایەنە سەرەکییەکانی بەڕێوەبردن و سەرپەرشتیکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران دەستنیشان دەکات، لەوانەش ڕێکخراوی وزەی ئەتۆمی ئێران (AEOI) و کۆمپانیای تەکنەلۆژیای سەنتەرفۆجی ئێران (TESA) کە ژێردەستەی AEOIیە،  کە تەکنەلۆژیا گرنگەکان بۆ TESA و AEOI دابین دەکەن، یان بەرهەم دەهێنن".

سکۆت بێسنت، وەزیری خەزێنەی ئەمریکا ڕایگه‌یاند، "بەدواداچونی بێباکانەی ئێران بۆ چەکی ئەتۆمی هێشتا وەک هەڕەشەیەکی گەورە بۆ ئەمریکا و هەڕەشەیەک بۆ سەر سەقامگیری ناوچەکە و ئاسایشی جیهانی دەمێنێتەوە، گەنجینە بەردەوام دەبێت لە کەڵک وەرگرتن لە ئامڕاز و دەسەڵاتەکانمان بۆ تێکدانی هەر هەوڵێکی ئێران بۆ پێشخستنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی و ئەجێندای ناسەقامگیرکەری فراوانتر".

ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه‌، ئەو کارەی ئەمڕۆ بەپێی فەرمانی جێبەجێکردن (EO) 13382 ئەنجامدراوە کە بڵاوکەرەوەی چەکی کۆمەڵکوژ و ئامڕازەکانی گەیاندنی دەکاتە ئامانج.

کۆمپانیای تەکنیکی و ئەندازیاری "ئەتبین ئیستا" کە بنکەکەی لە ئێرانە، ئاسانکاری بۆ دەستخستنی پێکهاتەکانی تێسا لە دابینکەرانی بیانی پشتیوانی لە تێسا دەکات، ماجید مۆسالات هاوڵاتی ئێرانی وەک سەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەر و بەڕێوەبەری کارگێڕی کۆمپانیای ئای ئای تی کاردەکات، ناوبراو سەرپەرشتی کڕین و ناردنی کەلوپەلەکانی بۆ کۆمپانیای تێسا کردوە بە ناوی کۆمپانیای ئای ئای تی.

ڕێکخراوی AEOI ڕێکخراوی سەرەکی ئێرانە کە بەرپرسە لە چالاکییەکانی توێژینەوە و پەرەپێدان لە بواری تەکنۆلۆژیای ئەتۆمی، لەوانە پیتاندنی سەنترفیوجی ئێران و پیتاندنی تاقیکاری لەیزەری بەرنامەکانی یۆرانیۆم، کۆمپانیای AEOI سەرپەرشتی چەندین کۆمپانیای ئێرانی دەکات کە کارەکانی پەیوەست بە ئەتۆمی لە ئێران ئەنجام دەدەن.   

لە مانگی تەمموزی 2023 کۆمپانیای AEOI کۆمپانیای کارەبای تۆریۆم (TPC)ی لە ئێران پێکهێنا و ئەرکی پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای ڕیاکتۆرەکانی تۆریۆمی بە سوتەمەنی تۆریۆم پێسپێردرا، دەتوانرێت سوتەمەنی تۆریۆم بەکاربهێنرێت بۆ بەخێوکردنی یۆرانیۆمی شکاو-233 بۆ بەکارهێنان لە کارە جۆراوجۆرەکانی پەیوەست بە ئەتۆمی. 

کۆمپانیای دروستکردن و پەرەپێدانی ڕیاکتۆری پارس کە بنکەکەی لە ئێرانە (سەترا پارس) کۆمپانیایەکی ژێردەستەی AEOIیە و بەرپرسیارە لە ژمارەیەک پڕۆژەی ڕیاکتۆری ئەتۆمی.

کۆمپانیای پیشەسازی ئەزەراب کە بنکەکەی لە ئێرانە، بەڵێندەرێکی گشتی بەرپرسیارە لە دروستکردنی وێستگەی کارەبا، پاڵاوگە، پترۆکیمیایی، و چیمەنتۆ، ئازاراب لەلایەن کۆمپانیای AEOI کۆنتڕۆڵ دەکرێت و گرێبەستی بەرهەمهێنانی ئامێرەکانی وێستگە ئەتۆمییەکانی هەیە.

له‌ ڕاگه‌یه‌ندراوه‌كه‌دا هاتوه‌، لە ئەنجامی سه‌پاندنی ئه‌و سزایانه‌ی ده‌سه‌پێنرێت، هەمو موڵک و بەرژەوەندییەکان لە موڵک و ماڵی ئەو کەسە دیاریکراوەی کە لە سەرەوە باسکراون و لە ئەمریکادان یان لە ژێر دەستی یان کۆنتڕۆڵکردنی کەسانی ئەمریکیدان، بلۆک کراون دەبن.


   ئەمانەش بخوێنەرەوە